ประวัติความเป็นมา

หลักการและเหตุผลในการจัดตั้งโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลกลาง

เนื่องจากฝายยางและ ปตร.ต่างๆ ในแม่น้ำมูลและสาขา ที่ได้ดำเนินการก่อสร้างไว้แล้ว โดย สชป.8 และที่ได้รับโอนมาจากกรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงานเดิม ถูกแยกส่วนในการบริหารจัดการและดูแลบำรุงรักษาโดยหลายหน่วยงานในสังกัดสำนักชลประทานที่ 8 ทำให้การบริหารจัดการน้ำและการควบคุมการ ปิด-เปิด อาคารหัวงานโครงการ ให้สอดคล้องกับสถานการณ์น้ำ เพื่อแก้ไขปัญหาทั้งภัยแล้งและภัยน้ำท่วม ยังขาดความเป็นเอกภาพ ไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกันทั้งระบบ ทำให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมา โดยฝายยางและ ปตร. ถูกแยกส่วนให้หน่วยงานสังกัด สชป.8 ดูแลและบำรุงรักษาอยู่หลายโครงการ ประกอบด้วย

• ฝายยางบ้านหนองยาง จ.นครราชสีมา (อยู่ในความดูแลของโครงการฯ ลำพระเพลิง)

• ฝายยางบ้านส้ม จ.นครราชสีมา (อยู่ในความดูแลของโครงการชลประทานนครราชสีมา)

• ปตร. ชุมพวง จ.นครราชสีมา (อยู่ในความดูแลของโครงการชลประทานนครราชสีมา)

• ฝายยางบ้านเขว้า จ.บุรีรัมย์ (อยู่ในความดูแลของโครงการชลประทานบุรีรัมย์)

• ฝายยางบ้านตะลุง (อยู่ในความดูแลของโครงการชลประทานบุรีรัมย์)

• ฝายยางบ้านเมืองลีง (อยู่ในความดูแลของโครงการชลประทานบุรีรัมย์)

• ฝายยางบ้านตระแสง (อยู่ในความดูแลของโครงการชลประทานบุรีรัมย์)

• ฝายยางบ้านทุ่งมน (อยู่ในความดูแลของโครงการชลประทานบุรีรัมย์)

• ฝายราษีไศลและฝายหัวนา ตั้งเป็นโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลล่างแล้ว

ผลจากสภาพปัญหา

ลักษณะโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลกลาง

ลักษณะโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลกลาง ประกอบด้วย โครงการฝายยางที่ดำเนินการก่อสร้างโดย สชป.8 จำนวน 6 แห่ง และฝายยาง / ปตร. ที่ สชป.8 ได้รับจากกรมพัฒนาแหล่งส่งเสริมพลังงานเดิม อีก 6 แห่ง และร่วมบริหารจัดการน้ำ ปตร. ที่ก่อสร้างโดยกรมทรัพยากรน้ำ อีก 1 แห่ง รวมทั้งสิ้น 13 แห่ง

1. อาคารหัวงานโครงการ (ฝายยาง/ปตร.)
1.1 ที่ดำเนินการก่อสร้างโดย สชป.8 จำนวน 6 แห่ง ประกอบด้วย
1) ฝายยางบ้านปอยเดิร อ.เมือง จ.สุรินทร์
2) ฝายางบ้านขามใต้ อ. พิมาย จ.นครราชสีมา
3) ฝายยางบ้านส้ม อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.นครราชสีมา
4) ฝายยางบ้านหนองยาง อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.นครราชสีมา
5) ฝายยางบ้านตูม อ.โชคชัย จ.นครราชสีมา
6) ฝายยางบ้านนางโท อ.เมืองยาง จ.นครราชสีมา อยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง

1.2 ที่ สชป. 8 ได้รับโอนจากกรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงาน (เดิม) มาดูแลและบำรุงรักษา จำนวน 6 แห่ง ประกอบด้วย
1) ฝายยางบ้านตะลุง อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์
2) ฝายยางบ้านเขว้า อ.คูเมือง จ.บุรีรัมย์
3) ปตร.ชุมพวง อ.ชุมพวง จ.นครราชสีมา
4) ฝายยางเมืองลีง อ.จอมพระ จ.สุรินทร์
5) ฝายยางบ้านตระแสง อ.เมือง จ.สุรินทร์
6) ฝายยางบ้านทุ่งมน อ.ปราสาท จ.สุรินทร์

1.3 ที่ สชป. 8 ที่ได้รับมอบหมาย ตามมติที่ประชุมคณะกรรมลุ่มน้ำมูลให้บริหารจัดการ ปตร. ในแม่น้ำมูล(ก่อสร้างโดยกรมทรัพยากรน้ำ) อีก 1 แห่ง คือ
1) ปตร. บ้านไร่ อ.โชคชัย จ.นครราชสีมา
2. สถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าขนาดใหญ่ (Pumping Station)
มีจำนวน 23 สถานี พร้อมระบบกระจายน้ำ ครอบคลุมพื้นที่ชลประทานในฤดูฝน 131,050 ไร่ ปัจจุบันดำเนินการก่อสร้างระบบกระจายน้ำแล้วเสร็จ จำนวน 3 สถานี ครอบคลุมพื้นที่ชลประทาน ประมาณ 34,595 ไร่ ส่วนระบบกระจายส่วนที่เหลือมีแผนที่จะดำเนินการใน ปี 2556-2560 3. สถานีบริหารจัดการน้ำเพื่อสนับสนุนสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าขนาดเล็ก พร้อมระบบกระจายน้ำ ที่ตั้งอยู่ในแม่น้ำมูลและสาขากว่า 60 สถานี ครอบคลุมพื้นที่ชลประทานในฤดูฝน อีกประมาณ 131,409 ไร่

ขอบเขตพื้นที่โครงการ

ครอบคลุมพื้นที่ 3 จังหวัด นครราชสีมา บุรีรัมย์ และสุรินทร์ รวม 20 อำเภอ ดังนี้

1. ในพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา จำนวน 9 อำเภอ ประกอบด้วย อำเภอเมือง โชคชัย เฉลิมพระเกียรติ
โนนสูง จักราช พิมาย ชุมพวง ลำทะเมนชัยและเมืองยาง

2. ในพื้นที่จังหวัดบุรีรัมย์ จำนวน 6 อำเภอ ประกอบด้วย อำเภอคูเมือง แคนดง สตึก พุทไธสง กระสัง และ พลับพลาชัย

3. ในพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ จำนวน 5 อำเภอ ประกอบด้วย อำเภอชุมพลบุรี ท่าตูม จอมพระ เมือง และปราสาท

การจัดตั้งโครงการ

ตามคำสั่งกรมชลประทาน ที่ 130/2556 ลงวันที่ 21 พฤษภาคม 2556 ได้กำหนดโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลกลาง สำนักชลประทานที่ 8 เป็นโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเพิ่มใหม่

ในระยะแรก ได้ใช้อาคารบ้านพักรับรองของโครงการชลประทานบุรีรัมย์ สำนักชลประทานที่ 8 เป็นที่ทำการชั่วคราว ตั้งแต่ เดือนมิถุนายน 2556 เป็นต้นมา

โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลกลาง ได้รับงบประมาณในปี พ.ศ. 2558 ในการก่อสร้างอาคารที่ทำการ โดยใช้พื้นที่ชลประทาน อยู่ฝั่งตรงข้ามกับที่ทำการโครงการชลประทานบุรีรัมย์ ตำบลบ้านบัว อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์